Στα ίχνη του μαρτύρων...

27 του Σεπτέμβρη 2025
    Τιμήσαμε, σήμερα, τον εθνοϊερομάρτυρα Αιμιλιανό Λαζαρίδη, το δεσπότη των Γρεβενών, που μαρτύρησε το 1911, πηγαίνοντας από χωριό σε χωριό των Γρεβενών, για να ανεβάσει και να στηρίξει το ηθικό των χριστιανών. 

    Κάπου στη ρεματιά, ανάμεσα στο Σνίχοβο (Δεσπότη) και τους Κριτάδες ή Γκριντάδες (Αιμιλιανό), τον βρήκαν μετά από τρεις μέρες κατακρεουργημένο, δεμένο σ' ένα δέντρο, μαζί με το διάκο του, Δημήτριο Αναγνώστη από το Λεμπίνοβο (Διάκο), και τον αγωγιάτη, Θανάση Φασούλα από το Σνίχοβο.

    Ο Μητροπολίτης Γρεβενών, κ.κ. Δαβίδ, με τον π. Εμμανουήλ και τον ιεροδιάκονο Αιμιλιανό Τζιάλα τέλεσε θεία λειτουργία, επιμνημόσυνη δέηση και τρισάγιο στο μικρό εκκλησάκι - αφιερωμένο στους μάρτυρες - και στο κενοτάφιο, στον τόπο του μαρτυρίου.

    Παραβρέθηκαν αρκετοί πιστοί, αντιπροσωπεία του συλλόγου Γρεβενιωτών Κοζάνης "ο Αιμιλιανός", με παρουσία του χορευτικού τμήματός του, άνδρες και γυναίκες, ντυμένοι με παραδοσιακές στολές. 

    Τίμησαν, ακόμα, την εκδήλωση με την παρουσία τους εκπρόσωπος της αστυνομίας κι εκπρόσωπος του στρατοπέδου Γρεβενών. 

    Στεφάνι - που προσέφερε ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου του Δεσπότη, κ. Καραγιάννης - κατέθεσε ο Δήμαρχος Γρεβενών κ. Κυριάκος Ταταρίδης.

    Την Τετάρτη, 1 του Οκτώβρη, η εκδήλωση - θεία λειτουργία κλπ. - θα συνεχιστεί στην πόλη των Γρεβενών.

    Ας είναι λαφρύ το χώμα που σκεπάζει τους μάρτυρες της πίστης και της λευτεριάς!

Λεωνίδας

*

Στην Παναγιά του Διάκου

8 του Σεπτέμβρη 2025
    Πρωί πρωί πέρασε ο παπά Χρήστος και μας πήρε με το αγροτικό του, εμένα και το Γιάννη.

    Δεν υπήρχε διαθέσιμος άλλος ψάλτης, εκτός του Γιάννη, και φρόντισα να έρθω από την Αθήνα για να παραβρεθώ στην εκδήλωση. 

    Στις εφτά και πέντε, το πρωί, ήμαστε στην πλατεία του Διάκου. Η φύση μάς υποδέχτηκε με μπόλικο οξυγόνο. Μια κορδέλα, ερυθρόλευκη, περιόριζε ημικυκλικά το χώρο της πλατείας, να μη καταληφθεί από αυτοκίνητα. Θα ήταν ο χώρος του γεύματος και του χορού. Στη μέση, κοντά στο sχολείο, ήταν απλωμένες καρέκλες και τραπέζια.

    Ετοιμάσαμε το χώρο, όπως κάθε χρόνο, μπροστά στην Παναγιά, κι ο παπάς έβαλε ευλογητό. Άρχισε ο Γιάννης τον εξάψαλμο κι η Αλεξάνδρα ετοίμασε το χώρο με τα κεριά και τις λαμπάδες.

    Ο κόσμος κατέφθανε με κάποια σβελτάδα. Άναβε το κεράκι του και διάλεγε τη θέση του κάτω από το χαγιάτι ή κάτω από τον γέρο πλάτανο. Γρήγορα γίναμε κοντά στους εκατό κι όλα κυλούσαν καλά, όταν - ξαφνικά - εμφανίστηκε κάποιος ηλικιωμένος κι ερχόταν γραμμή στο ψαλτήρι. Κατάλαβα πως ήθελε να ψάλει. Κάποιος ψιθύρισε "ο δάσκαλος". Μας λυπήθηκε η Παναγιά, φαίνεται, κι ενίσχυσε τη φωνή μας.

    Του έδειξα τη θέση που θα έπρεπε να σταθεί και συνεργαστήκαμε μέχρι τέλους. Καλλίφωνος ήταν, αλλά κι αυτός κουβαλούσε με τη φωνή του τα χρόνια του, που πρόδιναν περίπου την ηλικία του.

    Όλα πήγαν "κατ' ευχήν". Κοινώνησαν αρκετοί. 

    Τέλειωσε η θεία Λειτουργία και βγήκε ο παπάς κάτω από τον πλάτανο. Πάνω σε δυο τραπέζια ήταν όλα έτοιμα για τις αρτοκλασίες. 

    Ο Κόσμος, χωριανοί και κοντοχωριανοί, είχαν κάνει ένα ημικύκλιο και παρακολουθούσε ευχαριστημένος και ήρεμος. Ούτε φωνές ούτε φασαρία. Πού και πού συνόδευε τον παπά και τους ψάλτες στα τροπάρια "Θεοτόκε, παρθένε...", "Πλούσιοι επτώχευσαν κι επείνασαν...". Με το "Δι ευχών ..." έληξε το τελετουργικό της εκκλησίας κι όλοι πήραμε ευχάριστα το αντίδωρο και τους άρτους. 

    Χαιρετηθήκαμε, ευχηθήκαμε "χρόνια πολλά" σε όλους και κατεβήκαμε στην πλατεία, μπροστά στο Δημοτικό Σχολείο του Διάκου. 

    Με τη σειρά μας - μη μας μαλώσει ο δάσκαλος - πήραμε το γεύμα - κρέας με ρύζι - ψωμί, πίτες, γλυκά, αναψυκτικά και κρασί. Καθίσαμε στις καρέκλες με τα τραπέζια να φάμε. 

    Οι χαιρετούρες μεταξύ ανθρώπων, που είχαν να ιδωθούν πολύ καιρό ή από πέρυσι, έδιναν κι έπαιρναν. Γέλια και φωνές πολλές...

    Όμως, κάτι μας έλειπε, φέτος. Έλειπε το τραγούδι κι ο χορός των γυναικών στην πλατεία. 

    Καλούσε η μια την άλλη για να μπουν στο χορό, αλλά με νεύμα κεφαλιού εκείνη αρνιόταν. Ήταν πολλοί αυτοί που μας έφυγαν φέτος. Το πένθος σκέπασε το έθιμο. Ας είμαστε καλά και όλα θα ξαναγίνουν του χρόνου, αν θέλει ο Θεός.

    Μιλήσαμε και με το "δάσκαλο", ανάμεσα στο φαγοπότι, και τον χαιρέτησαν, σχεδόν, όλοι. Άλλοι τον θυμούνταν, άλλοι όχι. Κι αυτός άλλους γνώριζε κι άλλους όχι. Σωστή έκπληξη της ημέρας ο δάσκαλος Γιάννης Παπαγόρας από την Κνίδη Γρεβενών, που ήταν δάσκαλος στο Δημοτικό Σχολείο του νέου χωριού, που χτιζόταν τότε, το 1971-1972, τους Αγίους Θεοδώρους!

    Ρίξαμε μια τελευταία ματιά στην Παναγιά, στο Σχολείο, στον πλάτανο, στο δάσος του Διάκου και φύγαμε με την υπόσχεση να ξαναπάμε - αν όχι ενδιάμεσα - του χρόνου την ίδια μέρα.

    Χρόνια πολλά, χωριανοί!

Λεωνίδας Λόλας

*

35ο Αγιοθεοδωρίτικο Αντάμωμα

15-16 Αυγούστου 2025
    35 χρόνια επιτυχίας!
    Όπως κάθε χρόνο, ήταν επιτυχημένο και το φετινό Αγιοθεοδωρίτικο Αντάμωμα!
    Στην πλατεία του χωριού, με ζακέτα και μπουφάν, ανταμώσαμε 750 άτομα, περίπου. Κόψαμε 600 κάρτες, είχαμε πάρα πολλά παιδιά (δεν πληρώνουν τα παιδιά) και όπως πάντα αρκετούς... "εισοδοφυγάδες".

    Δεν περιμέναμε να έχουμε τόσα άτομα, γιατί είχε πολλούς θανάτους και πενθούντες το χωριό μας αυτή τη χρονιά. Όμως, ήρθαν πολλοί χωριανοί, φέτος, στο χωριό. Σχεδόν όλα τα σπίτια άνοιξαν, έστω και για τρεις μέρες! 

    Στην πλατεία είχαμε ποσοστό χωριανών 75-80% περίπου! Σ' αυτούς υπολογίζουμε και τους συμπεθέρους από άλλα μέρη.

    Το μουσικό συγκρότημα με το δικό μας Γιάννη Δανίτσα ήταν υπέροχο! 

    Ο Γιώργος Χακτσής, η Κάλυ Παπαδιά και τα υπόλοιπα παιδιά ήταν εξαιρετικοί! Τραγούδησαν όμορφα κι η μεγάλη πίστα γέμιζε γρήγορα. Ιδιαίτερη χαρά μάς έδωσαν τα πολλά παιδιά - μικρά και μεγάλα - που μπήκαν στο χορό.

    Το χορό άνοιξε ο παπάς του χωριού' ο παπά Χρήστος, ο μπάρμπα Νάσιος κι ο Γιώργος με την παρέα τους. Μετά μπήκαν όλοι οι φίλοι του χορού και ξεφάντωσαν μέχρι τις έξι και τόσο!

    Ο κύκλος του χορού μεγάλωνε κι έκλινε, ανάλογα με το τραγούδι, με πολύ κέφι! Τα τοπικά μπεράτια, τα ηπειρώτικα, τα ποντιακά, τα νησιώτικα και τα λαϊκά εναλλάσσονταν με τα τσάμικα και τα ζεϊμπέκικα. 

    Άργησε λίγο να ξεκινήσει ο χορός. 

    Ο φωτισμός της πίστας και του χώρου της ορχήστρας ήταν κάπως αδύνατος και χρειάζεται ενίσχυση.

    Παρόντες ήταν ο βουλευτής του νομού, κ. Αθανάσιος Σταυρόπουλος, κι ο δήμαρχος Γρεβενών, κ. Κυριάκος Ταταρίδης. Δεν ξέρω αν είδα καλά, μπορεί να ήταν κι άλλοι. Δεν υπήρχε τραπέζι επισήμων.

    Το κεμπάπ (σουβλιμάδα - εξοχικό) ήταν υπέροχο και τα ποτά κρύα (μέσα στη δροσιά - το κρύο της πλατείας). 

    Η εξυπηρέτηση από τους δυο συνδιοργανωτές συλλόγους και άλλα άτομα ήταν η αναμενόμενη. Πολλά άτομα βοήθησαν να γίνει το Αντάμωμα και τους ευχαριστούμε πολύ!

    Συγχαρητήρια στους δυο συλλόγους και σε όλους όσους βοήθησαν!

    Και του χρόνου, χωριανοί!

Λεωνίδας

*

Παναγία στο χωριό μας!

15 Αυγούστου 2025
    Για λίγες μέρες πλημμύρισε το χωριό!
    Αυτό που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, έγινε και φέτος. Άνοιξαν σχεδόν όλα τα σπίτια! Οι δρόμοι γέμισαν κόσμο, διαβάτες και ποδηλάτες! 

    Σε όποιο δρόμο κι αν περνούσες, εύρισκες κόσμο και αυτοκίνητα πάρα πολλά! Από δυο, τρία και τέσσερα σε κάθε σπίτι! Στα καταστήματα; Αμέτρητα!

    Στην εκκλησιά μας είδαμε με ευχαρίστηση να γεμίζει ο ναός! Άλλοι μπαινόβγαιναν, ενώ κυκλοφορούσαν πολλά μικρά παιδιά και μωρά! Αναμενόμενη κι η αύξηση των κοινωνούντων.

    Την παραμονή διαβάσαμε εσπερινό και ανήμερα Όρθρο, θεία Λειτουργία και Αρτοκλασία.

    Τα καταστήματα υποδέχτηκαν πληθώρα χωριανών και φίλων τους ενώ τα αυτοκίνητα έφευγαν μακριά για να παρκάρουν.

    Ευλογημένη Παναγιά! Μαζεύεις τα παιδιά σου κάθε χρόνο με τη γιορτή σου, στον τόπο που μεγάλωσαν.

    Κόσμος, κόσμος, κόσμος! Και το καλό; Οι περισσότεροι χωριανοί! Μερικοί εμφανίστηκαν μετά από απουσία πολλών ετών.
    Και του χρόνου, χωριανοί !

Λεωνίδας

*

Στην Παναγιά και φέτος!

12 Αυγούστου 2025

    Από τις έξι και τέταρτο βρεθήκαμε στη Γεωργίτσα (Γρεβενών) με τον Αργύρη, τη Βούλα και την Αλεξάνδρα. Τα πουλιά στα δέντρα ξαφνιάστηκαν, γιατί "τα πιάσαμε στον ύπνο"!

    Μπήκαμε στο ναό της Παναγιάς και προσκυνήσαμε την εικόνα της Μεγάλης Μητέρας όλων μας και του Χριστού.

    Γρήγορα πιάσαμε δουλειά, ταχτοποιώντας τα βιβλία στο αναλόγιο και το προσκυνητάρι. Βγάλαμε έξω τα μανάλια και το παγκάρι με τα κεριά. Τοποθετήσαμε τους άρτους, το λάδι και το ανάμα στο τραπέζι για τις αρτοκλασίες, καθώς και το τραπεζάκι για το δίσκο με το σιτάρι. 

Ανοίξαμε τα παράθυρα και τις πόρτες να αεριστεί ο χώρος. Ανάψαμε κεριά, λαμπάδες και τα καντήλια. 

    Σε λίγο έφτασε κι ο παπάς με το αγροτικό του, για να είναι σίγουρος στο δρόμο. Εμείς συναντήσαμε ένα λαγό στο δρόμο, αυτός βρήκε λαγούς και ζαρκάδια. Πιο τυχερός, αυτός, και ξετρελάθηκε!

    Ο παπά Χρήστος μπήκε στο ιερό για τον τελευταίο έλεγχο και την προσκομιδή. Η Παναγία μας έβλεπε από ψηλά, πάνω από την τεράστια αγιογραφημένη εικόνα της, καθοδηγώντας μας.

    Έξω ταχτοποιήσαμε τις μεταφερόμενες καρέκλες και τραπέζια. Απλώσαμε τα είδη που ψωνίσαμε. 

    Προχωρώντας η ώρα, άρχισαν να έρχονται οι πιστοί με αυτοκίνητα (κούρσες), τζιπ και αγροτικά. Τα μανάλια γέμισαν αναμμένα κεριά και λαμπάδες! Τα χαιρετήματα, οι αγκαλιές και τα φιλιά ατέλειωτα. 

    Κάπου εκεί έφτασε κι ο Νίκος με το Γεύμα της Παναγιάς και το σιτάρι του μνημόσυνου!

  Αντιλάλησε στις πλαγιές, τις ρεματιές και τα λαγκάδια η καμπάνα της πάλαι ποτέ Γεωργίτσας, σημαίνοντας την αρχή του Όρθρου κι ο παπά Χρήστος με ψάλτη το Γιώργο, αλλά και το Νίκο, που ήρθε αργότερα από τον Αιμιλιανό, προχωρούσαν κανονικά. 

    Σε λίγο έφτασε κι ο Δεσπότης μας, ο Δαβίδ, από τα Γρεβενά, με τη συνοδεία του: τον οδηγό του Ανδρέα, το Διάκονο Αιμιλιανό και το νεαρό (αναγνώστη;) Βασίλη. Τον υποδεχτήκαμε με κωδωνοκρουσίες. 

    Αρχιερατεύοντος του Μητροπολίτη μας, τέλειωσε ο Όρθρος, η θεία Λειτουργία, η Αρτοκλασία, το μνημόσυνο για τους προγόνους μας, που έφυγαν από τα εγκαταλειμμένα χωριά μας πριν το 1972. 

    Μίλησε κι ο Δεσπότης μας στους πιστούς για τα πολλά μικρά παιδιά, που υφάρπαξαν το θέμα κι έγιναν αυτά το θέμα της ομιλίας του με την ήρεμη παρουσία τους μπρος στην Ωραία Πύλη, "αφού ήρθαν και περίμεναν το Χριστό" - τη θεία Κοινωνία.

    Όλα πήγαν κατ' ευχή. Ήρθε κι ο ψάλτης μας ο Γιάννης. Ο δικηγόρος κ. Χρήστος Μήλιος, ο συνταξιούχος χωριανός μας αρεοπαγίτης κ. Απόστολος Παπαγεωργίου, ο πρόεδρος της Κοινότητάς μας Ηλίας Πηλιτζίδης, άνθρωποι άγνωστοι, Σιταριώτες, Αμιλιανιώτες, Πηγαδιτσιώτες, Γρεβενιώτες και άλλοι. 130 μεγάλους μέτρησε κάποια χωριανή μας κι άφησε απ' έξω τα παιδιά - καμιά 30ριά.

    Σκέψου να είχε περάσει και το μηχάνημα να καθαρίσει το δρόμο από το Σιταρά προς τη Γεωργίτσα (παράληψη των τοπικών Αρχών) και να μπορούν να βγουν και τα χαμηλά αυτοκίνητα! 

    Εμείς προλάβαμε και γράψαμε πως είναι δύσκολο να βγουν τα χαμηλά αυτοκίνητα - για να τα προστατέψουμε. Έτσι έπρεπε.

    Κοινώνησαν οι πιστοί και βγήκαν στην αυλή. 

    Εκεί τους περίμενε το "Γεύμα της Παναγιάς", η ταπεινή, αλλά νόστιμη φασολάδα (που μαγείρεψε η Καίτη) κι ο χαλβάς - προσφορά χορηγών και Γεωργιτσιωτών. 

    Τα αναψυκτικά και το κρασί - προσφορά των Συλλόγων των Αγίων Θεοδώρων. 

    Τα λουκούμια, που πρόσφερε η Ντίνα Γαλάνη κι ο Στρατής Κασσάρας. 

    Τα ψωμιά πρόσφερε ο Λεωνίδας Τεντόγλου, ο φούρναρης από το Φελλί, που μας φέρνει κάθε μέρα το ψωμί στο χωριό μας.

    Ευχαριστούμε το Δεσπότη μας, που έρχεται κάθε Αύγουστο στην Παναγιά της Γεωργίτσας.

    Ευχαριστούμε τους χορηγούς του "Γεύματος της Παναγιάς" και περιμένουμε χορηγίες για το "Γεύμα της Παναγιάς" για το 2026, μικρά και μεγάλα ποσά (φέτος είχαμε προσφορές 140 ευρώ - 100 για το μαγείρεμα +20 +20, πέρα από το υπάρχον μικροποσό). 

    Την ευχή της Παναγίας να έχουμε, χωριανοί! 

    Και του χρόνου!

Λεωνίδας

*