Φθινοπωρινές... επιστροφές!

9 του Οχτώβρη 2025
    Επιστροφή στις ρίζες τους κάνουν μερικοί εργαζόμενοι των αστικών κέντρων, μόλις πάρουν τη σύνταξή τους. Λίγοι είναι, αλλά για την ύπαιθρο είναι ενέσεις παράτασης ζωής των χωριών.
    Η ηλικία τους βρίσκεται στη δύση της ζωής, σαν τον φθινοπωρινό μας Οχτώβρη. Όπου να 'ναι θα χειμωνιάσει.

    Μπορεί να μας φαίνεται μικρή η δόση αυτής της ένεσης, αλλά έχει την αξία της, σαν τα λουλούδια της αυλής του Χρήστου. Ήρθε η Σοφία, η συμβία του, κι έριξε σπόρους στο παρτέρι κι εκείνοι έδωσαν όμορφα λουλούδια, που στολίζουν την αυλή τους, έστω και φθινόπωρο. Το χειμώνα θα παγώσουν και θα ξεραθούν, αλλά τώρα παρατείνεται η ζωή της φύσης.

    Ο Χρήστος πήρε σύνταξη πρόπερσι. Έχει δυο χρόνια, τώρα, που περιποιείται και φτιάχνει το σπίτι του, όπως θέλει, με προοπτική να έρθει και να μείνει στα στερνά του, όταν θα είναι και η Σοφία συνταξιούχα.

    Και δεν είναι μόνον ο Χρήστος. Σαν κι αυτόν ήρθαν κι άλλοι στο χωριό μας. Άλλοι έμειναν κι άλλοι έφυγαν, αλλάζοντας γνώμη, ή αναγκάστηκαν να φύγουν για λόγους υγείας.

    Ο Μήτσιος από την Αθήνα πήρε τη σύνταξή του και γύρισε στο χωριό, ίσως για να ζήσει για πάντα σ' αυτό. Τον πρόδωσε, όμως, η καρδιά κι έφυγε για πάντα.

    Ο Αριστείδης απόλαυσε το τελευταίο του καλοκαίρι στο χωριό κι έφυγε στη Γερμανία να υποβάλει την αίτηση για σύνταξη και να ξανάρθει στο χωριό, να μείνει για το υπόλοιπο της ζωής του. Όμως, το υπόλοιπό του ήταν λίγες μέρες στη Γερμανία. Άλλα τα σχέδια των ανθρώπων κι άλλα ο Θεός πρεσβεύει.

    Ο Γιώργος με τη Δέσποινα άφησαν τα Μεσόγεια, μόλις πήραν σύνταξη, κι ήρθαν στο χωριό. Από το μεράκι τους για τη ζωή του χωριού έφτιαξαν κοπάδι με πρόβατα και το συντήρησαν αρκετά χρόνια. Μάλιστα ο Γιώργος μπήκε στο ψαλτήρι για 7-8 χρόνια, προσφέροντας τις υπηρεσίες του, σαν ψάλτης, στους Αγίους Θεοδώρους και στον προφήτη Ηλία του Αιμιλιανού.

    Τελικά, για λόγους υγείας, το ζευγάρι κατέληξε στη Βραυρώνα της Αρτέμιδας με άγνωστο μέλλον.

    Ο Γιώργος με την Ασημίνα ήρθαν από τη Γερμανία, αγόρασαν ένα σπίτι στο χωριό, το έφτιαξαν πραγματικά "σύγχρονο" και, δυστυχώς, ο Γιώργος έφυγε απ' τη ζωή. 

    Η Ασημίνα ήρθε κι έμεινε στο χωριό μόνη της για μερικά χρόνια. Φέτος πούλησε το σπίτι κι έφυγε πάλι στη Γερμανία, όπου ζει με τα παιδιά και τα εγγόνια της.

    Η Ελπίδα κι ο Πάρις, νέοι άνθρωποι, άφησαν τα Μεσόγεια της Αττικής κι ήρθαν στο χωριό. Μένουν σ' αυτό και δουλεύουν στα Γρεβενά και στην περιοχή τους για τρίτη χρονιά, πια.

    Φέτος, είχαμε κανονική εποχή Φθινοπώρου. Πολλές βροχές και υγρασία. Λέτε να έχουμε και κανονικό χειμώνα με χιόνια και κρύα; Μακάρι!

    Καλό χειμώνα!

Λεωνίδας

*

Ο Ψαράς κι οι γάτες

6 του Οχτώβρη 2025
    Η Δευτέρα είναι η καλύτερη μέρα για τις γάτες του χωριού. Ή έχουν βιονικό ημερολόγιο ή έχουν βιονική οσμή. Κάθε Δευτέρα περιμένουν τον Ψαρά.

    Δεν προλαβαίνει να μπει στο χωριό ο Χρήστος, ο ψαράς, και οι φιλόξενες γάτες έχουν μαζευτεί στην είσοδο του χωριού να τον υποδεχτούν. Μπορεί να είναι όλες οι γάτες του χωριού, μπορεί να είναι οι μισές' τριάντα, σαράντα και πενήντα γάτες!

    Με το που θ' αρχίσει να πουλά και να καθαρίζει τα ψάρια ο Ψαράς, δεν προλαβαίνει να πετάξει τα περιττά κομμάτια των ψαριών κι οι γάτες αναλαμβάνουν αμέσως την καθαριότητα. Ν'  αφήσουν λερωμένους τους δρόμους του χωριού; Όχι, δα!

    Ε, βέβαια, γίνεται πόλεμος γι' αυτήν την καθαριότητα, αλλά δε θέλουν να τις πουν τεμπέλες και... βρωμιάρες.

    Ο Ψαράς προχωράει στους δρόμους του χωριού, διαλαλώντας τα προϊόντα του : ¨Φρέσκα ψάριααα"! Και το κοπάδι τον ακολουθεί, ιδίως αν δεν πρόλαβε να πάρει μερίδιο. Στο μεταξύ μαζεύονται κι άλλες γάτες στο δρόμο του κάθε μαχαλά, που άκουσαν τον Ψαρά ή μυρίστηκαν τα ψάρια του.

    Κάπου κει, στη διασταύρωση του Σαμαρά, συνάντησε το περιπλανώμενο κοπάδι τις άλλες, που περίμεναν στη γειτονιά τους. Ο Ψαράς έκανε τη δουλειά του με αυξημένη δίποδη, αλλά και τετράποδη πελατεία. Οι δυο παρέες των ζώων έδωσαν μάχη στα πολλά περισσεύματα των ψαριών. 

    Τελικά, λίγες γάτες ακολούθησαν το φορτηγάκι. Κάποιες στέκονταν μακριά και περίμεναν τον Ψαρά στη δική τους γειτονιά. Πίσω από το ψαράδικο όχημα καμιά δεκαριά και παραπάνω έτρωγαν τα φρέσκα της γειτονιάς μας, αλλά δεν έγινε καλή λήψη φωτογραφίας.

    Καλή ψαριά την άλλη Δευτέρα!

Λεωνίδας

*

Γέρασαν τα χωριά μας

5 του Οχτώβρη 2025
    Δυστυχώς, οι Άγιοι Θεόδωροι - όπως όλα τα χωριά - γερνούν. Κάθε χρόνο φεύγουν 5 με 10 χωριανοί, άλλοι μεγάλοι κι άλλοι μικροί, άλλοι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού κι άλλοι κάτοικοι διαφόρων τόπων της Ελλάδας ή του κόσμου.  

    Οι μόνιμοι κάτοικοι, που μένουν όλο το χρόνο στο χωριό, είναι σήμερα 130. Από τους 130 οι περισσότεροι έχουν ηλικία πάνω από 50 χρόνια, ενώ ελάχιστοι είναι κάτω των 30. Ο μεγαλύτερος είναι 102 ετών και οι μικρότεροι είναι:  δύο των 25 χρονών,  ένας των 24, δύο των 20, τρία παιδιά των 14 χρονών (μαθητές Γυμνασίου),  και ένα των 2 χρονών! 

    Φυσικά, δε λειτουργεί κανένα σχολείο στο χωριό. Λειτουργεί, όμως, ένα βενζινάδικο και τρία καφενεία. 

    Στο άλλοτε Δημοτικό Σχολείο στεγάζονται οι Δασικοί Συνεταιρισμοί και οι δυο Πολιτιστικοί Σύλλογοι. Ekεί εκπαιδεύεται στο χορό και το Χορευτικό Τμήμα, αποτελούμενο από 25, περίπου, Αγιοθεοδωρίτισσες κι Ανθρακιώτισσες και δύο άντρες.

    Στην εκκλησία του χωριού φαίνονται καθαρά τα γηρατειά. Ο παπά Χρήστος κοντά στα εξήντα. Ο μπάρμπα Θανάσης με το θυμιατό κι ο μπάρμπα Σπύρος με το μανάλι κοντά στα 90, ενώ ο πάντα παρών γέροντας και πρώτος στις θέσεις των ανδρών, ο μπάρμπα Γιάννης, στα 94.

    Επί πλέον στο χωριό μένουν μόνιμα και 12 Αλβανοί, από τους οποίους δύο είναι γυναίκες και ένα είναι παιδί 10 ετών. Όλοι οι άλλοι είναι υλοτόμοι ή κυρατζήδες κι ένας βοσκός. Την άνοιξη και το καλοκαίρι γίνονται 30-40.

    Ανάμεσα στους μόνιμους κατοίκους ζουν πολλοί νέοι και μεσήλικες άντρες και γυναίκες που δεν παντρεύονται, ώστε να έχουμε ανανέωση του πληθυσμού και συνέχεια ζωής στο χωριό. Αυτό, βέβαια, είναι φαινόμενο, το οποίο συμβαίνει παντού στη χώρα μας.

    Από του χρόνου, που η Ε65 θα ενώσει την Καλαμπάκα με τα Γρεβενά, χωρίς να περνάει μέσα από το χωριό μας, η πολλή κίνηση θα μας λείψει, αλλά μάλλον προς το καλύτερο, αφού οι Άγιοι Θεόδωροι θα είναι ένα ήσυχο χωριό με σχέδιο πόλης.

    Μόνιμη ελπίδα για ζωή στο χωριό η επιστροφή των συνταξιούχων χωριανών για να ζήσουν ήσυχα τα στερνά τους στον τόπο της καταγωγής. Ας το ελπίσουμε.

Λεωνίδας

*

Οχτωβριανά κρύα

4 του Οχτώβρη 2025

    Μετά τις βροχερές μέρες του Σεπτέμβρη και τις καλές θερμοκρασίες, βγήκαν τα μανιτάρια στα δάση και τα λιβάδια και τα τρακτέρ στα χωράφια.

    Με τον ερχομό του Οχτώβρη ο χαβάς άλλαξε κι οι βραδιές από υγρές έγιναν κρύες. 

    Σήμερα έσφιξε πιο πολύ το κρύο. Πολλά τζάκια, σόμπες και  καλοριφέρ "πήραν φωτιά". 

    Πήρα κι εγώ τα μέτρα μου από μέρες, όταν γέμισα το τζάκι με τα απαραίτητα, ώστε με την πρώτη ευκαιρία να είναι έτοιμο για άναμμα. 

    Σήμερα άναψα το τζάκι! Παλιά ξερά κούτσουρα και τσάκνα (λιανόκλαδα στεγνά για προσανάμματα) φώτισαν το καθιστικό (σαλόνι) με τις πρώτες φλόγες! 

    Καλό χειμώνα, λέμε, μιας και το τζάκι θα σβήσει στις αρχές ή στο τέλος του Μάη!

Λεωνίδας

  *

Στα ίχνη του μαρτύρων...

27 του Σεπτέμβρη 2025
    Τιμήσαμε, σήμερα, τον εθνοϊερομάρτυρα Αιμιλιανό Λαζαρίδη, το δεσπότη των Γρεβενών, που μαρτύρησε το 1911, πηγαίνοντας από χωριό σε χωριό των Γρεβενών, για να ανεβάσει και να στηρίξει το ηθικό των χριστιανών. 

    Κάπου στη ρεματιά, ανάμεσα στο Σνίχοβο (Δεσπότη) και τους Κριτάδες ή Γκριντάδες (Αιμιλιανό), τον βρήκαν μετά από τρεις μέρες κατακρεουργημένο, δεμένο σ' ένα δέντρο, μαζί με το διάκο του, Δημήτριο Αναγνώστη από το Λεμπίνοβο (Διάκο), και τον αγωγιάτη, Θανάση Φασούλα από το Σνίχοβο.

    Ο Μητροπολίτης Γρεβενών, κ.κ. Δαβίδ, με τον π. Εμμανουήλ και τον ιεροδιάκονο Αιμιλιανό Τζιάλα τέλεσε θεία λειτουργία, επιμνημόσυνη δέηση και τρισάγιο στο μικρό εκκλησάκι - αφιερωμένο στους μάρτυρες - και στο κενοτάφιο, στον τόπο του μαρτυρίου.

    Παραβρέθηκαν αρκετοί πιστοί, αντιπροσωπεία του συλλόγου Γρεβενιωτών Κοζάνης "ο Αιμιλιανός", με παρουσία του χορευτικού τμήματός του, άνδρες και γυναίκες, ντυμένοι με παραδοσιακές στολές. 

    Τίμησαν, ακόμα, την εκδήλωση με την παρουσία τους εκπρόσωπος της αστυνομίας κι εκπρόσωπος του στρατοπέδου Γρεβενών. 

    Στεφάνι - που προσέφερε ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου του Δεσπότη, κ. Καραγιάννης - κατέθεσε ο Δήμαρχος Γρεβενών κ. Κυριάκος Ταταρίδης.

    Την Τετάρτη, 1 του Οκτώβρη, η εκδήλωση - θεία λειτουργία κλπ. - θα συνεχιστεί στην πόλη των Γρεβενών.

    Ας είναι λαφρύ το χώμα που σκεπάζει τους μάρτυρες της πίστης και της λευτεριάς!

Λεωνίδας

*

Στην Παναγιά του Διάκου

8 του Σεπτέμβρη 2025
    Πρωί πρωί πέρασε ο παπά Χρήστος και μας πήρε με το αγροτικό του, εμένα και το Γιάννη.

    Δεν υπήρχε διαθέσιμος άλλος ψάλτης, εκτός του Γιάννη, και φρόντισα να έρθω από την Αθήνα για να παραβρεθώ στην εκδήλωση. 

    Στις εφτά και πέντε, το πρωί, ήμαστε στην πλατεία του Διάκου. Η φύση μάς υποδέχτηκε με μπόλικο οξυγόνο. Μια κορδέλα, ερυθρόλευκη, περιόριζε ημικυκλικά το χώρο της πλατείας, να μη καταληφθεί από αυτοκίνητα. Θα ήταν ο χώρος του γεύματος και του χορού. Στη μέση, κοντά στο sχολείο, ήταν απλωμένες καρέκλες και τραπέζια.

    Ετοιμάσαμε το χώρο, όπως κάθε χρόνο, μπροστά στην Παναγιά, κι ο παπάς έβαλε ευλογητό. Άρχισε ο Γιάννης τον εξάψαλμο κι η Αλεξάνδρα ετοίμασε το χώρο με τα κεριά και τις λαμπάδες.

    Ο κόσμος κατέφθανε με κάποια σβελτάδα. Άναβε το κεράκι του και διάλεγε τη θέση του κάτω από το χαγιάτι ή κάτω από τον γέρο πλάτανο. Γρήγορα γίναμε κοντά στους εκατό κι όλα κυλούσαν καλά, όταν - ξαφνικά - εμφανίστηκε κάποιος ηλικιωμένος κι ερχόταν γραμμή στο ψαλτήρι. Κατάλαβα πως ήθελε να ψάλει. Κάποιος ψιθύρισε "ο δάσκαλος". Μας λυπήθηκε η Παναγιά, φαίνεται, κι ενίσχυσε τη φωνή μας.

    Του έδειξα τη θέση που θα έπρεπε να σταθεί και συνεργαστήκαμε μέχρι τέλους. Καλλίφωνος ήταν, αλλά κι αυτός κουβαλούσε με τη φωνή του τα χρόνια του, που πρόδιναν περίπου την ηλικία του.

    Όλα πήγαν "κατ' ευχήν". Κοινώνησαν αρκετοί. 

    Τέλειωσε η θεία Λειτουργία και βγήκε ο παπάς κάτω από τον πλάτανο. Πάνω σε δυο τραπέζια ήταν όλα έτοιμα για τις αρτοκλασίες. 

    Ο Κόσμος, χωριανοί και κοντοχωριανοί, είχαν κάνει ένα ημικύκλιο και παρακολουθούσε ευχαριστημένος και ήρεμος. Ούτε φωνές ούτε φασαρία. Πού και πού συνόδευε τον παπά και τους ψάλτες στα τροπάρια "Θεοτόκε, παρθένε...", "Πλούσιοι επτώχευσαν κι επείνασαν...". Με το "Δι ευχών ..." έληξε το τελετουργικό της εκκλησίας κι όλοι πήραμε ευχάριστα το αντίδωρο και τους άρτους. 

    Χαιρετηθήκαμε, ευχηθήκαμε "χρόνια πολλά" σε όλους και κατεβήκαμε στην πλατεία, μπροστά στο Δημοτικό Σχολείο του Διάκου. 

    Με τη σειρά μας - μη μας μαλώσει ο δάσκαλος - πήραμε το γεύμα - κρέας με ρύζι - ψωμί, πίτες, γλυκά, αναψυκτικά και κρασί. Καθίσαμε στις καρέκλες με τα τραπέζια να φάμε. 

    Οι χαιρετούρες μεταξύ ανθρώπων, που είχαν να ιδωθούν πολύ καιρό ή από πέρυσι, έδιναν κι έπαιρναν. Γέλια και φωνές πολλές...

    Όμως, κάτι μας έλειπε, φέτος. Έλειπε το τραγούδι κι ο χορός των γυναικών στην πλατεία. 

    Καλούσε η μια την άλλη για να μπουν στο χορό, αλλά με νεύμα κεφαλιού εκείνη αρνιόταν. Ήταν πολλοί αυτοί που μας έφυγαν φέτος. Το πένθος σκέπασε το έθιμο. Ας είμαστε καλά και όλα θα ξαναγίνουν του χρόνου, αν θέλει ο Θεός.

    Μιλήσαμε και με το "δάσκαλο", ανάμεσα στο φαγοπότι, και τον χαιρέτησαν, σχεδόν, όλοι. Άλλοι τον θυμούνταν, άλλοι όχι. Κι αυτός άλλους γνώριζε κι άλλους όχι. Σωστή έκπληξη της ημέρας ο δάσκαλος Γιάννης Παπαγόρας από την Κνίδη Γρεβενών, που ήταν δάσκαλος στο Δημοτικό Σχολείο του νέου χωριού, που χτιζόταν τότε, το 1971-1972, τους Αγίους Θεοδώρους!

    Ρίξαμε μια τελευταία ματιά στην Παναγιά, στο Σχολείο, στον πλάτανο, στο δάσος του Διάκου και φύγαμε με την υπόσχεση να ξαναπάμε - αν όχι ενδιάμεσα - του χρόνου την ίδια μέρα.

    Χρόνια πολλά, χωριανοί!

Λεωνίδας Λόλας

*

35ο Αγιοθεοδωρίτικο Αντάμωμα

15-16 Αυγούστου 2025
    35 χρόνια επιτυχίας!
    Όπως κάθε χρόνο, ήταν επιτυχημένο και το φετινό Αγιοθεοδωρίτικο Αντάμωμα!
    Στην πλατεία του χωριού, με ζακέτα και μπουφάν, ανταμώσαμε 750 άτομα, περίπου. Κόψαμε 600 κάρτες, είχαμε πάρα πολλά παιδιά (δεν πληρώνουν τα παιδιά) και όπως πάντα αρκετούς... "εισοδοφυγάδες".

    Δεν περιμέναμε να έχουμε τόσα άτομα, γιατί είχε πολλούς θανάτους και πενθούντες το χωριό μας αυτή τη χρονιά. Όμως, ήρθαν πολλοί χωριανοί, φέτος, στο χωριό. Σχεδόν όλα τα σπίτια άνοιξαν, έστω και για τρεις μέρες! 

    Στην πλατεία είχαμε ποσοστό χωριανών 75-80% περίπου! Σ' αυτούς υπολογίζουμε και τους συμπεθέρους από άλλα μέρη.

    Το μουσικό συγκρότημα με το δικό μας Γιάννη Δανίτσα ήταν υπέροχο! 

    Ο Γιώργος Χακτσής, η Κάλυ Παπαδιά και τα υπόλοιπα παιδιά ήταν εξαιρετικοί! Τραγούδησαν όμορφα κι η μεγάλη πίστα γέμιζε γρήγορα. Ιδιαίτερη χαρά μάς έδωσαν τα πολλά παιδιά - μικρά και μεγάλα - που μπήκαν στο χορό.

    Το χορό άνοιξε ο παπάς του χωριού' ο παπά Χρήστος, ο μπάρμπα Νάσιος κι ο Γιώργος με την παρέα τους. Μετά μπήκαν όλοι οι φίλοι του χορού και ξεφάντωσαν μέχρι τις έξι και τόσο!

    Ο κύκλος του χορού μεγάλωνε κι έκλινε, ανάλογα με το τραγούδι, με πολύ κέφι! Τα τοπικά μπεράτια, τα ηπειρώτικα, τα ποντιακά, τα νησιώτικα και τα λαϊκά εναλλάσσονταν με τα τσάμικα και τα ζεϊμπέκικα. 

    Άργησε λίγο να ξεκινήσει ο χορός. 

    Ο φωτισμός της πίστας και του χώρου της ορχήστρας ήταν κάπως αδύνατος και χρειάζεται ενίσχυση.

    Παρόντες ήταν ο βουλευτής του νομού, κ. Αθανάσιος Σταυρόπουλος, κι ο δήμαρχος Γρεβενών, κ. Κυριάκος Ταταρίδης. Δεν ξέρω αν είδα καλά, μπορεί να ήταν κι άλλοι. Δεν υπήρχε τραπέζι επισήμων.

    Το κεμπάπ (σουβλιμάδα - εξοχικό) ήταν υπέροχο και τα ποτά κρύα (μέσα στη δροσιά - το κρύο της πλατείας). 

    Η εξυπηρέτηση από τους δυο συνδιοργανωτές συλλόγους και άλλα άτομα ήταν η αναμενόμενη. Πολλά άτομα βοήθησαν να γίνει το Αντάμωμα και τους ευχαριστούμε πολύ!

    Συγχαρητήρια στους δυο συλλόγους και σε όλους όσους βοήθησαν!

    Και του χρόνου, χωριανοί!

Λεωνίδας

*

Παναγία στο χωριό μας!

15 Αυγούστου 2025
    Για λίγες μέρες πλημμύρισε το χωριό!
    Αυτό που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, έγινε και φέτος. Άνοιξαν σχεδόν όλα τα σπίτια! Οι δρόμοι γέμισαν κόσμο, διαβάτες και ποδηλάτες! 

    Σε όποιο δρόμο κι αν περνούσες, εύρισκες κόσμο και αυτοκίνητα πάρα πολλά! Από δυο, τρία και τέσσερα σε κάθε σπίτι! Στα καταστήματα; Αμέτρητα!

    Στην εκκλησιά μας είδαμε με ευχαρίστηση να γεμίζει ο ναός! Άλλοι μπαινόβγαιναν, ενώ κυκλοφορούσαν πολλά μικρά παιδιά και μωρά! Αναμενόμενη κι η αύξηση των κοινωνούντων.

    Την παραμονή διαβάσαμε εσπερινό και ανήμερα Όρθρο, θεία Λειτουργία και Αρτοκλασία.

    Τα καταστήματα υποδέχτηκαν πληθώρα χωριανών και φίλων τους ενώ τα αυτοκίνητα έφευγαν μακριά για να παρκάρουν.

    Ευλογημένη Παναγιά! Μαζεύεις τα παιδιά σου κάθε χρόνο με τη γιορτή σου, στον τόπο που μεγάλωσαν.

    Κόσμος, κόσμος, κόσμος! Και το καλό; Οι περισσότεροι χωριανοί! Μερικοί εμφανίστηκαν μετά από απουσία πολλών ετών.
    Και του χρόνου, χωριανοί !

Λεωνίδας

*